Door samenwerken wijzer worden

MAASSLUIS/VLAARDINGEN/ROTTERDAM - In het programma Beter Opleiden in Samenhang en Synergie (BOSS) werkt de Pabo van Hogeschool Rotterdam (HR) samen met Wijzer in Opvang & Onderwijs en andere besturen en scholen uit de regio Rotterdam. Het doel is daarbij het opzetten van een duidelijke doorlopende leerlijn tussen de Pabo en de basisscholen in de regio Rotterdam: van het samen opleiden van aankomende leerkrachten op de Pabo naar het begeleiden van beginnende leerkrachten op scholen, naar het bijscholen en professionaliseren van ervaren leerkrachten. Op 30 september is deze samenwerking in het kader van de studiedag Wetenschap en Techniek en de Kinderboekenweek in aanwezigheid van astronaut André Kuipers bekrachtigd door het ondertekenen van een convenant tussen Wijzer in Opvang & Onderwijs en Hogeschool Rotterdam.  

In een interview vertellen diverse medewerkers van Wijzer, de Pabo en de scholen over hun ervaringen met het programma BOSS. 

,,In onze zoektocht naar bouwstenen voor een goed kwaliteitsbeleid heeft de Pabo HR zich ontwikkeld tot een vaste partner’’, vertelt Pieter Roelofs. Hij is beleidsmedewerker Onderwijs en Kwaliteit bij Wijzer in Opvang & Onderwijs, het openbaar bestuur voor (speciaal) basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs in Maassluis en Vlaardingen dat negen scholen en drie Integrale Kindcentra onder zijn hoede heeft. Het uitgangspunt van het programma is dat studenten de theorie die ze leren op de Pabo kunnen toepassen in de praktijk op de school waar ze gaan werken. ,,Tot voor kort was de Pabo een leverancier van stagiaires en daar bleef het eigenlijk bij. Tussen de scholen van Wijzer in Opvang & Onderwijs en de Pabo is nu een nauwe samenwerking tot stand gekomen die geleid heeft tot deelname aan het programma BOSS.’’

Waarom samenwerken?

De grote uitval van leerkrachten in het onderwijs is één van de redenen voor het uitvoeren van het programma BOSS. Op de vraag waarom er dan zo veel jonge leerkrachten binnen drie tot vijf jaar stoppen, antwoordt Cliff, een jonge leerkracht: ,,Ik denk dat veel studenten de studie beginnen met een verkeerd beeld. Het vak leer je pas echt in de praktijk en er moet door hen veel werk verzet worden. Dat realiseren ze zich misschien onvoldoende van tevoren. Tijdens de stageperiodes gaan ze de hoge werkdruk ervaren en dat past niet bij hun beeld van het vak. Het kan natuurlijk ook liggen aan de school waar je werkt, de samenstelling van je groep of je collega’s. Bovendien kan het je ook opbreken als je door ouders niet voor vol wordt aangezien. Krijg je dan te weinig steun van je collega’s of de directeur, dan kan ik me voorstellen dat je ermee stopt.’’ 

In de grote steden valt tussen de 20% en 30% van de beginnende leraren binnen vijf jaar uit. Een reden zou kunnen zijn dat er te veel gevraagd wordt van de startende leerkrachten en degenen die al langer voor de klas staan. Vlaardingen en Maassluis hebben namelijk te maken met een diverse leerlingenpopulatie en problemen op het gebied van taal en rekenen, verschillen in niveaus van leerlingen en lage sociaaleconomische achtergrond van ouders. De druk op scholen is daardoor enorm gestegen. De uitval van startende leerkrachten kan verminderd worden door te zorgen dat theorie en praktijk op elkaar aansluiten. Er is dus voor de Pabo en de scholen een grote behoefte om in de grootstedelijke context de beste aanpak te onderzoeken. Het BOSS-programma kan daarin voorzien en komt volgens de betrokkenen echt op het goede moment. 

Samen Opleiden

Volgens Denise van Schelven, projectleider Samen Opleiden, gaat het er om dat Pabo en basisschool samen werken aan het opleiden en begeleiden van (aanstaande) leraren. Hoe beter het Pabo-programma en de begeleiding op de basisschool op elkaar aansluiten, hoe beter een leraar is voorbereid op de start in het basisonderwijs. ,,Met Samen Opleiden werk je daar actief aan, bijvoorbeeld door regelmatig met elkaar te overleggen, bij elkaar ‘in de keuken’ te kijken, samen onderdelen van het lesprogramma te ontwerpen en op dezelfde manier studenten te begeleiden.’’ 

De schoolleider

Leo Vogel, directeur van OBS Holy, is actief betrokken bij het BOSS traject. Ook hij onderstreept het belang van het doel van dit programma: aansluiting van de Pabo op de praktijk, waardoor startende leerkrachten minder snel uitvallen in de eerste jaren van hun loopbaan. Volgens Leo is het coaching programma van de Pabo één van de meest succesvolle onderdelen van het BOSS-programma. Pabo-docenten trainen leerkrachten die een student tijdens de stage begeleiden en leiden hen op tot mentor. Door het coaching programma worden leerkrachten opgeleid om de stagiaires nog beter te begeleiden tijdens hun stage. 

De jonge leerkracht

Wijzer in Opvang & Onderwijs heeft de laatste tijd net afgestudeerde talentvolle studenten aangenomen. Samen met de Pabo wordt geïnvesteerd in verjonging van het leerkrachtenbestand. Cliff Westdijk is zo’n jonge talentvolle leerkracht. Hij werkt bij de basisscholen Klimop en Breinpaleis. Volgens hem was in het verleden de aansluiting tussen de praktijk en de opleiding onvoldoende. Het is prettiger voor de studenten en mentoren als straks alles duidelijker is via het stageprogramma. Hij geeft aan dat de hele stageperiode valt of staat met de persoonlijke insteek en het initiatief van de student. Soms zijn er studenten die onzichtbaar blijven tijdens hun stage. Ze vragen bijvoorbeeld zelf niet om bij een oudergesprek te zitten. Cliff is ervan overtuigd dat de basisschool en de Pabo de student beter kan voorbereiden op gesprekken met ouders: ‘Je kunt het beter stapsgewijs doen: eerst erbij zitten, bij een volgend gesprek ook een deel van het gesprek leiden en vervolgens een gesprek zelf doen, waarbij de mentor erbij is. Als laatste stap kun je dan zelf de oudergesprekken leiden.’ 

Cliff is een startende leerkracht in het eerste jaar van zijn loopbaan en staat voor het eerst op eigen benen. Op de vraag hoe hem dat bevalt, reageert hij als volgt: ,,Je begint nu echt vanaf niets. Je richt zelf je klas in en maakt je planning. Dat is wennen, want bij je stage word je daarin meer begeleid. Het hangt wel in hoge mate af van je collega’s. Ze zijn zeer behulpzaam en ik kan altijd bij hen terecht met vragen. Toch word je in sommige situaties wel ineens in het diepe gegooid en dan moet je jezelf redden. Dat is weleens lastig.’’ Hij vindt het belang van intervisie dan ook groot. ‘Daar praat je met collega’s met als doel het verbeteren van elkaars functioneren!’. 

De brochure en meer informatie over het programma BOSS is te vinden op bosshr . Meer over Wijzer in Opvang & Onderwijs op wijzer.nu